به نقل از «مشرق»

روسیه و ایران در حال ایجاد یک مسیر تجاری جدید بین قاره‌ای

تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۴۰۲۷۸

تارنمای آسیاپلاس نوشت: روسیه و ایران در حال ساخت یک مسیر تجاری بین قاره ای جدید - از حوزه شرقی اروپا تا اقیانوس هند - گذرگاهی به طول ۳۰۰۰ کیلومتر و غیرقابل دسترس برای هرگونه مداخله خارجی هستند.

به گزارش مشرق، در این گزارش با بیان اینکه روسیه و ایران در حال ساخت یک مسیر تجاری بین قاره ای جدید برای دور زدن تحریم ها هستند، آمده است: دو کشور میلیاردها دلار برای تسریع تحویل کالا در مسیر رودخانه ها و راه آهن های متصل به دریای خزر هزینه می کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

داده‌های ردیابی کشتی‌های گردآوری شده توسط بلومبرگ نشان می‌دهد که ده‌ها کشتی روسی و ایرانی، از جمله کشتی‌های مشمول تحریم‌ها، در حال تردد در این مسیر هستند.

روسیه و ایران، تحت فشار شدید تحریم‌ها، به یکدیگر روی آورده‌اند - و با هم به شرق نیز نگاه می‌کنند. هدف محافظت از روابط تجاری در برابر مداخله غرب و ایجاد روابط جدید با اقتصادهای غول پیکر و به سرعت در حال رشد آسیا است.

مسیرهای جدید از طریق ایران هزاران کیلومتر را نجات خواهد داد

کریدور تجاری در حال ظهور(شمال - جنوب) به روسیه و ایران این امکان را می دهد که مسیرهای موجود را هزاران کیلومتر کوتاه کنند. در نوک شمالی آن دریای آزوف قرار دارد که با شبه جزیره کریمه، سواحل جنوب شرقی اوکراین، از جمله بندر ماریوپل تحت کنترل روسیه و دهانه رودخانه دان همسایه است. از آنجا، شبکه‌های رودخانه‌ای، دریایی و ریلی تا قطب‌های ایران در دریای خزر و در نهایت اقیانوس هند گسترش می‌یابد.

جیمز اوبراین، یکی از مقامات ارشد بخش تحریم‌های دولت بایدن گفت: «این منطقه‌ای است که ما به دقت آن را زیر نظر داریم - هم این مسیر و هم روابط ایران و روسیه به طور کلی.

رابرت مالی، مقام دولت بایدن در امور ایران، می گوید که هر کریدور تجاری جدید نیازمند توجه دقیق از نظر قطع انتقال تسلیحات بین کشورها است.

مالی می‌گوید که تصمیمی که آنها گرفته‌اند بسیار مضر و بی‌ملاحظه است.

کشتی‌هایی که در امتداد رود ولگا حرکت می‌کنند به‌طور سنتی مملو از محصولات نفتی و غلات هستند (ایران سومین واردکننده بزرگ غلات روسیه است)، اما این محدوده گسترش خواهد یافت. دو کشور معاملات جدیدی را در زمینه کالاها از جمله توربین، پلیمر، تجهیزات پزشکی و قطعات خودرو اعلام کرده اند. روسیه همچنین سوخت هسته ای و قطعات راکتور بوشهر ایران را تامین می کند.

روسیه باید قطع ناگهانی روابط تجاری خود با اروپا، بزرگترین شریک تجاری خود قبل از جنگ را جبران کند و راه حلی برای تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا بیابد.

نیکلای کوژانوف، کارشناس حوزه خلیج فارس در دانشگاه قطر که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹میلادی به عنوان دیپلمات روسی در تهران خدمت کرده است، می گوید: «با بسته شدن شبکه های حمل و نقل اروپایی، آنها بر توسعه کریدورهای تجاری جایگزینی متمرکز شده اند که از محور روسیه به شرق حمایت می کند. خطوط دریایی، اما مسیرهای خشکی را به سختی می توان دنبال کرد، و پیگیری همه آنها تقریباً غیرممکن است. "

البته موانع زیادی وجود دارد که هم روسیه و هم ایران برای غلبه بر آنها هزینه های زیادی را صرف می کنند.

روسیه قصد دارد یک میلیارد دلار برای بهبود ناوبری از طریق آزوف، رودخانه دون و از طریق کانالی که به ولگا متصل است، سرمایه گذاری کند.

کشتی هایی با طول بیش از ۱۰۰ متر، ۳۲ کیلومتر از دریای آزوف به سمت روستوف-آن-دون در داخل خاک حرکت می کنند، جایی که برای عبور به ولگا صف می کشند. کانال Don-Volga یک بخش ۱۰۱ کیلومتری از گذرگاه‌های مصنوعی و مخازن طبیعی است که دو رودخانه را در نزدیک‌ترین مسیر به یکدیگر متصل می‌کند.

عمق کم تعدادی از بخش ها ظرفیت کشتی ها را به ۳۰۰۰ تن محدود می کند. ارتقای کانال به کشتی‌های دو برابر بزرگتر اجازه عبور می‌دهد.

خبرگزاری دریانوردی ایران گزارش داد، روسیه در حال نهایی کردن قوانینی است که به کشتی‌های ایران حق عبور از آبراه‌های داخلی رودخانه‌های ولگا و دون را می‌دهد.

داده‌های مربوط به ترافیک کشتی‌ها که توسط بلومبرگ گردآوری شده است نشان می‌دهد که حداقل ده‌ها کشتی ایرانی، که برخی از آنها متعلق به گروه خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران هستند، بین سواحل خزر این کشور و بنادر کلیدی رودخانه ولگا تردد می‌کنند.

یک خبرگزاری ایران ماه گذشته گزارش داد که ایران ۱۰ میلیون دلار در بندری در ولگا سرمایه گذاری کرده است. هدف این است که ظرفیت بندر سالیانکا آستراخان تقریباً دو برابر شود و به ۸۵۰۰۰ تن در ماه برسد.

ایران در داخل مرزهای خود در حال سرمایه‌گذاری در پایانه‌هایی است که می‌توانند محموله‌ها را از کشتی‌ها به خطوط ریلی که از دریای خزر به خلیج فارس از کشور عبور می‌کنند، منتقل کنند. همچنین در حال گسترش شبکه ریلی است که در حال حاضر حدود ۱۶۰۰۰ کیلومتر دارد و بخشی از فهرست میراث جهانی یونسکو است.

هیئت های تجاری به طور فزاینده ای بین ایران و روسیه پرواز می کنند و تجارت نیز در حال رشد است. به طور رسمی در مرداد ماه سال جاری تقریباً دو برابر شد. این رقم سالانه احتمالاً به زودی از ۵ میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. سرگئی کاتیرین، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع روسیه ماه گذشته در کنفرانسی در تهران گفت: پس از توافق تجارت آزاد، "مسیری روشن" برای رسیدن به ۴۰ میلیارد دلار وجود دارد.

گسترش شبکه ریلی ایران

برای ایران، در بحبوحه تلاش‌های آزمایشی برای بازگرداندن توافق سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی که منجر به لغو تحریم‌ها در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای این کشور شد، این محور فوری‌تر شده است.

مقامات ایرانی می گویند که آنها کاملاً بر آنچه "محور شرقی" می خوانند متمرکز هستند - از هرگونه طرحی برای بازگرداندن روابط اقتصادی با اروپا صرف نظر کرده و در عوض به مجموعه ای از توافق نامه های تجاری و انرژی با روسیه، چین و کشورهای آسیای مرکزی اضافه می کنند.

سال‌هاست که تلاش‌های هماهنگی برای متحد کردن تمام این قلمرو اوراسیا انجام می‌شود که عمدتاً از رادار دولت‌های غربی خارج است. چین و روسیه در حال حاضر اعضای سازمان همکاری شانگهای هستند، یک نهاد امنیتی اقتصادی که ایران را نهمین عضو خود خواهد کرد. چین و ایران به عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا نزدیک شده اند که تجارت آزاد بین کشورها را امکان پذیر می کند.

یکی دیگر از نهادهای مرتبط با اقتصاد منطقه و فراتر از آن، گروه بریکس است. این بلوک در ابتدا از برزیل، روسیه، هند و چین تشکیل شده بود و اکنون آفریقای جنوبی را نیز شامل می شود و آماده گسترش بیشتر است.

در تمام این موارد، برخی از تحلیلگران پژواک ایده ای را می بینند که بیش از یک قرن است که وجود داشته و اساس تفکر ژئوپلیتیکی به شمار می رود. او بر مبارزه بین قدرت جهانی اقیانوسی - بریتانیا در آن زمان، ایالات متحده امروز - و غول های زمینی اوراسیا تمرکز کرد. هم برای روسیه و هم برای ایران، هند یک گره حیاتی در شبکه هایی است که در تلاش برای ایجاد آن هستند.

اگر ایران بتواند مجتمع بندری ناقص و با تاخیر چابهار در اقیانوس هند - پروژه‌ای که هند در آن سرمایه‌گذاری کرده است - را به شبکه قطارهای دوربرد خود متصل کند، جریان‌های تجاری ممکن است افزایش یابد. چابهار تاکنون مورد تحریم آمریکا قرار نگرفته است، اما این امر ممکن است توجه واشنگتن را به خود جلب کند.


رابرت مالی می گوید که اگر هر سازمانی در نقض تحریم‌های ما در زمینه کمک به روسیه یا هر حوزه دیگری که ایران در آن تحریم شده است، دست داشته باشد، آن‌ها نیز تحریم خواهند شد.

به گفته بهارات گوپالسوامی، مدیر اجرایی District Consultancy LLC، یک مشاور تجاری مستقر در واشنگتن، این شاید بزرگترین تهدید برای فرار از تحریم های روسیه و ایران را نشان دهد. موفقیت یا شکست به خود دو کشور بستگی ندارد. این بستگی به این دارد که کشورهای دیگر، از هند گرفته تا خاورمیانه، با حمایت از تحریم ها موافقت کنند یا از فشارها سرپیچی کنند.

گوپالسوامی می گوید: ایجاد، استفاده و حفظ چنین زیرساختی مستلزم همکاری نه تنها روسیه و ایران، بلکه سایر کشورهایی است که بخشی از این کریدور هستند.

منبع: ایرنا

منبع: مشرق

کلیدواژه: سالگرد شهادت حاج قاسم قیمت اوکراین روسیه جمهوری اسلامی ایران اقیانوس هند آسیای مرکزی سازمان همکاری شانگهای چین آفریقای جنوبی ایالات متحده آمریکا خاورمیانه دولت بایدن هند دریای خزر اتحادیه اروپا لندن کاخ سفید خلیج فارس برزیل بریتانیا خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت روسیه و ایران سرمایه گذاری تحریم ها کشتی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۴۰۲۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تهدید به بازنگری در دکترین هسته‌ای؛ آیا امیدی برای توافق باقی مانده؟

نشانه‌هایی وجود دارد که تماس‌های مخفی بین ایالات متحده و ایران، نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد پرونده هسته‌ای نیز در جریان است.

به گزارش اکوایران، ایران پس از عملیات پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی و پاسخ محدود (رژیم) اسرائیل، ارزیابی کرد که توانسته با بازدارندگی هسته‌ای اسرائیل و اتحاد نظامی اسرائیل و آمریکا به طور مؤثری مقابله کند.

بازنگری در دکترین هسته‌ای

به نوشته استیمسون، ایران با دو دشمن روبروست که هر دو از تسلیحات هسته‌ای برخوردار بوده، در حالی که ایران فاقد آن است. با این حال، در صورت تشدید بیشتر تنش‌ها، ایران به احتمال زیاد برای ایجاد بازدارندگی در برابر حملات آینده، به سمت گریز هسته‌ای پیش خواهد کرد.

در آستانه حمله محدود (رژیم) اسرائیل در ۱۹ آوریل، سرلشکر احمد حق‌طلب، رئیس سازمان حفاظت و امنیت هسته‌ای در مورد لزوم بازنگری در استراتژی هسته‌ای ایران در نتیجه افزایش تهدیدات آمریکا و (رژیم) اسرائیل صحبت کرد. او گفت: «اگر اسرائیل تصمیم بگیرد از تهدید حمله به مراکز هسته‌ای ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران استفاده کند، بازنگری در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و گذر از تحفظات قبلی اعلام‌شده توسط کشور، ممکن و قابل‌تصور است».

هم‌زمان، روزنامه شرق مدعی شد امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل و معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی تماس‌های آرام خود با آمریکا را نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد موضوع هسته‌ای نیز ادامه داده است.

بن‌بست مذاکرات و توافق موقت

آخرین دور مذاکرات رسمی هسته‌ای در سپتامبر ۲۰۲۲ با پیشنهادی از سوی جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی به پایان رسید که به انجام نرسید.

مذاکره روسیه آمریکا درباره ایران ریابکوف رابرت مالی

ایران خواستار پایان‌دادن به اختلافات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد مسائل پادمان، لغو تحریم‌های آمریکا علیه سپاه پاسداران و تضمین ایالات متحده مبنی بر تداوم هرگونه توافق فراتر از دولت بایدن بود. چنین امتیازاتی حاصل نشد.

در غیاب توافق رسمی، آمریکا و ایران در ماه می‌۲۰۲۳ در عمان به تفاهم موقتی دست یافتند که ادعا شده بر اساس آن، ایران متعهد شد که غنی‌سازی اورانیوم را فراتر از ۶۰ درصد انجام ندهد، پنج شهروند دوتابعیتی ایرانی‌آمریکایی را آزاد کند و در ازای آن، وجوه بلوکه‌شده‌اش توسط آمریکا آزاد گردد. واشنگتن همچنین سیگنال‌هایی فرستاد که تحریم‌های نفتی علیه ایران را تشدید نخواهد کرد.

هدف از تفاهم موقت میان بِرَد مک‌گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای وقت ایران دورزدن کنگره آمریکا بود که در غیر این صورت، فرصت بررسی دقیق و احتمالاً مسدودکردن یک توافق رسمی را داشت. با این حال، اسرائیل با این موضوع مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر (رژیم) اسرائیل در تماس تلفنی ۸ ژوئن ۲۰۲۳ به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اسرائیل به هیچ توافقی بین واشنگتن و تهران پایبند نخواهد بود.

جنگ‌هایی که سد مذاکرات شدند

همچنین همکاری نظامی ایران و روسیه با واکنش منفی کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا مواجه شد. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ تأثیر گذاشت و عملاً روندی که با ایران در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود را نابود کرد.

جنگ اوکراین

با افزایش قیمت انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین، برخی از فشارهای اقتصادی فوری بر ایران کاهش یافت. روسیه و ایران به هم نزدیک‌تر شدند و روایت افول غرب و نیاز به «نگاه به شرق» در تهران قوت یافت.

با این حال، روابط اقتصادی نزدیک‌تر با روسیه و چین نتایج مطلوبی را برای رشد اقتصادی ایران به همراه نداشت. ایران قرار بود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در عمان در اواسط اکتبر ۲۰۲۳ از سر گیرد. آغاز جنگ غزه مانع از این امر شد، هرچند گزارش شده که دو طرف در ژانویه ۲۰۲۴ برای بحث در مورد حملات حوثی‌ها در دریای دیدار کردند.

در بحبوحه ادامه جنگ غزه و افزایش تنش‌ها میان آمریکا و گروه‌های مقاومت منطقه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با خلوص بالا را افزایش داده و از اواسط ۲۰۲۳، کاهش تولید را معکوس کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در صورت غنی‌سازی بیشتر، سوخت کافی برای گریز هسته‌ای را در اختیار دارد و زمان لازم برای آن را می‌توان با روز اندازه‌گیری کرد، نه با ۱۲ ماه که توسط برجام تعیین شده بود.

گزینه‌های غرب

هنوز هم برنامه‌هایی روی میز وجود دارد که می‌تواند مذاکرات هسته‌ای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانی‌ها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گام‌به‌گام» مشابه توافق می‌۲۰۲۳ ارائه کرده‌اند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای به عنوان راهی برای جبران محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران است.

همچنین گزارش‌هایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هسته‌ای به گوش می‌رسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقه‌ای در میانجیگری هسته‌ای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتش‌بس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.

اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه می‌توانند در صورت غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریم‌ها، از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.

سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریم‌های نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریم‌های جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشاره‌ای به تحریم‌های نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران می‌تواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.

با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریم‌ها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.

ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرم‌های خارج از موضوع هسته‌ای استفاده کند.

جنگ غزه همچنین هم محدودیت‌ها و هم فرصت‌های ایران و گروه‌های مقاومت را برای مقابله با اسرائیل و آمریکا نشان داد. عملیات مستقیم ایران به (رژیم) اسرائیل، تحلیل دقیق‌تری از واکنش اسرائیل و آمریکا به ایران، خارج از «منطقه خاکستری» را در اختیار تهران قرار داد. ایران با ارزیابی این اطلاعات، می‌تواند برای استفاده در مذاکرات هسته‌ای آتی اهرم فشار به دست آورد.

بهترین راه پیش رو می‌تواند ادامه تعهدات تک‌ماده‌ای از سوی دو طرف بوده و در عین حال، خط‌قرمزها برای جلوگیری از تشدید درگیری در هر دو عرصه هسته‌ای و منطقه‌ای را رعایت کند. با درس‌گرفتن از تجربیات گذشته، هنوز هم یافتن راه‌حلی متوازن برای حل‌وفصل موضوع هسته‌ای بر اساس فرآیندی گام‌به‌گام امکان‌پذیر است.